Zwart-witbeelden zonder geluid van mannen en vrouwen op de jaarmarkt in Staphorst. Mannen lopen in boerenkleding en klompen, vrouwen en kinderen in klederdracht. Sommigen reageren verschrikt op de camera en draaien zich om of hollen weg.

Over de auteur:

Polygoon ontstond in 1919 onder leiding van Jules Stoop, eerder hoofd documentaire van de Haarlemse filmstudio Hollandia Filmfabriek. Samen met de gebroeders Osche maakte Polygoon in 1921 haar eerste grote bioscoopfilm Lentefilm, waarin typische Nederlandse volksgebruiken in het voorjaar aan bod komen. De film doet het commercieel gezien niet al te best in de bioscopen, maar in de pers wordt deze wel positief ontvangen.

Vanaf 1922 begint Polygoon met de productie van bioscoopjournaals, waarmee het de bioscoopbezoeker wil vermaken en informeren.

'Waar zij niet zijn, is niets te doen' is de slogan van het bioscoopjournaal Hollands Nieuws. De slogan verwijst naar de vier cameramannen die voor het journaal van filmfabriek Polygoon door heel Nederland trekken op zoek naar nieuwswaardige gebeurtenissen. Kenmerkend voor de journaals is het gebruik van humor en de positieve benadering in de keuze en presentatie van de onderwerpen. De journaals dienen aan een vaste formule te voldoen, te weten het tonen van 'gebeurtenissen van actueel belang en technische nieuwigheden'. Tegelijkertijd wil men het publiek 'onderrichten en opvoeden door te wijzen op allerlei misstanden'.

Vanaf 1932 krijgen de polygoonjournaals geluid. Het Hollands Nieuws, later omgedoopt tot Neerlands Nieuws, verschijnt tot 1939.

Foto's:

Toelichting
Wendelien Voogd:

Het polygoon bioscoopjournaal toont beelden van Staphorster mannen, vrouwen en kinderen op de jaarmarkt in de jaren '30 van de vorige eeuw. Traditiegetrouw vindt die markt plaats rond de 'grote kerk' in Staphorst. Op zich is de film weinig bijzonder: Klederdracht, mannen met stokken, een boer die een gekochte koe wegsleept, vrouwen en kinderen die zich verschrikt wegdraaien van de camera. Wat opvalt is de typische manier van bewegen: De kleine jongen, die met zijn stok en klompen en stoere tred al loopt als een volwassen boer, en de vrouwen die allemaal lopen met de typische Staphorster tred:  bovenlichaam licht voorover gebogen, benen lang uitgestrekt naar voren. Deze manier van lopen werd ook uitvoerig beschreven door Hetty Nooij-Palm in Staphorster Volk. 

Het is vooral tijdens de kerkgang dat deze tred opvalt, als vrouwen samen een bewegende stoet vormen op weg naar de zondagsdienst in de Grote Kerk. De strak naar voren uitgestrekte benen in de wiegende wijduitstaande rokken doen denken aan klepels in een klok. Vrouwen lopen allang niet meer zo, maar kunnen het wel als je het hun vraagt en op deze oude polygoonbeelden is het nog te zien. Het zou een interessant studie-onderwerp kunnen zijn voor kinesiologen (bewegingswetenschappers) of fysisch antropologen. Waarom lopen Staphorster vrouwen op deze manier? Waar komt deze manier van bewegen vandaan? Heeft het een speciale betekenis? Het zijn leuke vragen die deze polygoonbeelden oproepen.

Terug naar het overzicht