Stien Eelsingh is bekend geworden door haar expressionistiche schilderijen van Staphorster vrouwen en interieurs en haar latere sobere bijna abstracte werk. Ook haar bohémienne leven te midden in het orthodox christelijke dorp, wiens regels –zoals de zondagrust– zij als een echte Staphorster in ere hield, is roemrucht. De Amsterdamse (geboren Zwollenaar) Stien Eelsingh woonde en werkte  jarenlang in de Witte Boerderij te Staphorst.  In 1998 verscheen het boek Stien Eelsingh van Roel H. Smit-Muller en in 2005 de documentaire Stiene van Willem van der Linde).

Meer informatie over Stien Eenslingh via de Stien Eelsingh Stichting.


Over de auteur

Stien Eelsingh werd op 1 september 1903 te Zwolle geboren. Ze was de dochter van de Zwolse fotograaf Jan Anthonie Eelsingh. Samen met haar ouders en acht jaar oudere broer Willem woonde Stien boven de fotowinkel in de binnenstad van Zwolle. Vanaf haar vroege jeugd vertoonde Stien een artistieke aanleg die, zoals dat zo vaak gaat, niet bepaald door haar ouders werd gestimuleerd. Onder andere door lid te worden van de Zwolse Kunstkring, ontwikkelde ze zich tot zelfstandig kunstenaar. In 1929 betrok ze een eigen atelier aan de Ossenmarkt te Zwolle, waar ze ook les gaf.

In 1934 besloot ze naar Amsterdam te verhuizen en huurde een woning/annex atelier in de Jodenbreestraat/hoek Nieuwmarkt. Ze werd lid van de kunstenaarsvereniging Arti et Amicitae en ontwikkelde haar talent verder. In deze tijd ontstond bij haar vanuit het realisme van de jaren dertig een steeds meer expressionistische tendens. In 1941 huwde Stien in Amsterdam met de Drentse kunstenaar en fotograaf Roelof Frankot (1911-1984) die ze nog vanuit Zwolle kende. Gezamenlijk trokken ze naar Staphorst om het karakteristieke dorp vast te leggen. Later huurde het echtpaar Frankot-Eelsingh een vervallen boerderij.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog koos het echtpaar definitief voor Staphorst als nieuwe verblijfplaats. Daar schilderde zij al haar beroemde werken uit haar Staphorster periode.

Stien Eelsingh overleed op 18 juni 1964 in Staphorst. Ze was toen 61 jaar oud. Ze werd volgens Staphorster tradities begraven, in Staphorst.

www.stieneelsingh.nl


In de media

1999-2-20, Trouw, 'Weerbarstige kijk op leven van Staphorster boeren'
2008-08-14, Stentor, 'Museum als eerbetoon aan Stien'
2012-6-9, Elsevier, 'Bohémienne'
2012-08-07, Reformatorisch Dagblad, 'Je wordt niet herkend Hendrik'


Toelichting
Wendelien Voogd

Stien Eelsingh is de bekendste kunstenares over Staphorst wier werk gewild is bij verzamelaars uit binnen- en buitenland. In de jaren vijftig en zestig was zij een zeer bekende kunstenares die alom waardering genoot. Met haar krachtige expressieve stijl wist ze zich een naam te verwerven in het gehele land.

Eelsingh kende een vroege periode waarin ze realistisch, ambachtelijk werk maakte, een periode waarin het expressionisme de overhand kreeg en een periode waarin haar schilderijen bijna abstract beginnen te worden. Ze voelde zich verwant met expressionistische kunstenaars die hun inspiratie zochten in het primitivisme, zoals de schilders van kunstenaarsgroep Cobra. Vooral die invloed is zichtbaar in de werken uit haar latere periode, zoals de gestileerde en sobere portretten van de Staphorster kerkgangers.

Behalve een bijzonder kunstenares, is Stien vooral intrigerend door haar avontuurlijke eigenzinnigheid en het feit dat haar excentriciteit geaccepteerd lijkt te zijn door de Staphorsters.

Stiene trok als dertigjarige ‘selfmade artist’ in de jaren dertig van de vorige eeuw (crisis, net als nu) naar Amsterdam om zich als kunstenares te ontwikkelen. Ze was ongetrouwd en vrouw en besloot zich, in een tijd dat de wereld economisch, cultureel en historisch aan de rand van de afgrond stond, te wijden aan haar kunstenaarschap: eigenzinnig, en misschien ook een tikkeltje naïef, want het klimaat in Amsterdam werd in de jaren 30/40 snel grimmiger, maar stoer was het wel.

Eenmaal in Staphorst hield Stiene er een bohémienne kunstenaarsleven op na, te midden van het religieuze dorp, wiens zondagsrust ze met respect in ere hield. Veel beroemdheden zochten haar op in de Witte Boerderij, waar ze verbleef met haar echtgenoot en later alleen met haar dochter, toen ze gescheiden was. Ze hield wilde feesten, leefde excentriek, was ongetrouwd en toch werd ze door Staphorster bevolking geaccepteerd en gekoesterd. Opmerkelijk. Hoe kon dat?

De beheerder van de Staphorster Museumboerderij liet eens de inhoud van een Staphorster kast zien: Van buiten gesloten, log en sober, van binnen vol met het meest glinsterende en kleurrijke servies. Zulk soort servies wordt vaak als cadeau gegeven bij huwelijken en vervolgens achter de gesloten deuren van de kast bewaard. Zo lijkt het met de Staphorsters ook: Van buiten streng en sober, van binnen onnavolgzaam. Het lijkt alsof zij het excentrieke koesteren en waarderen, zolang het maar achter gesloten deuren blijft,  zolang je er maar niet mee te koop loopt en zolang het niet op zondag is. Zo zullen de Staphorsters met kunstenares Stiene zijn omgegaan: haar werk en eigenzinnigheid koesterend als een van de glimmende serviesstukken in hun kast.


 


Terug naar het overzicht

geboortedatum 1 september 1903 (overleden 1964)
vorm schilderkunst
auteur Stien Eelsingh

Deel dit artikel