Verzameling van artikelen uit regionale, landelijke en internationale kranten over de kerk in Staphorst.


In de media:

29-06-1918, Algemeen Handelsblad: 'Gedsdienstig loven in Nederland.'
26-01-1932, De Tijd: 'De kerkgang in Staphorst'.

07-01-1928, Leeuwarder courant: 'Staphorst op zondagmorgen'

14-04-1923, Het Vaderland: 'De nieuwe bioscoopwet'
17-01-1924, Het Vaderland: 'Duivelsonderwijs.'
04-08-1937, Leeuwarder nieuwsblad: Zoo zijn onze manieren.'
09-08-1937, Leeuwarder nieuwsblad: 'Gevoeligheden in Staphorst.'
17-08-1937, Leeuwarder nieuwsblad: 'De kerkgangers te Staphorst. En de toeristen.'
18-01-1941, Limburger koerier: 'Ruzie over kerkbanken met het mes beslecht'
18-01-1941, Leeuwarder nieuwsblad: 'Een vechtpartij. Om zitplaatsen in de kerk! Wie de Hemel wil winnen, moet een waar strijder zijn.'
19-04-1955, Het vrije volk: 'Drie Staphorsters raken vee kwijt'
16-03-1961, Friese koerier: 'Ds P.J. Dorsman: keus tussen Staphorst of Binnenhof'

24-11-1961, Het vrije volk: 'Staphorst gebukt onder zwaar zondebesef'
22-06-1963, Friese koerier: 'Staphorst zegt nog altijd: „Nooit op zondag'
16-10-1964, Nieuwsblad van het Noorden: 'Burgemeester over relletjes: „Kerk doet niets voor jeugd van Staphorst”'
02-12-1964, Het vrije volk: 'Sint Geen Plezier voor Staphorster Bisschop'
05-08-1965, Nieuwsblad van het Noorden: '„Er wordt soms een biertje bij gedronken” Grootste deel van de raad wil zwembad in Staphorst'
25-05-1966, Nieuwsblad van het Noorden: 'Burgemeester Staphorst: Draaimolen voor kinderen een onschuldig vermaak'
11-07-1968, Friese koerier: 'In Staphorst: SGP-ers tegen gymnastiek op chr. school'

01-06-1963, De Tijd De Maasbode: 'STAPHORST: Sluitmerend voetbalgeschil na vijftien jaar nu terug'

08-09-1964, Nieuwsblad van het Noorden: „Neutrale boeken besmetten leeszaal”
11-09-1964, Het vrije volk: ''Moderne' literatuur in Staphorst taboe'
01-12-1964, Het vrije volk: 'Kerkrel in Staphorst'
12-03-1965, Het vrije volk: 'Gemeenteleden keren zich tegen dominee'
04-03-1966, Nieuwsblad van het Noorden: 'Verontrusting over jeugdwerk SGP raadslid van Staphorst doet voorstel en stemt zelf tegen'
24-10-1970, Het vrije volk: 'Staphorst naar ondergang'
23-03-1971, Het vrije volk: 'Jurist van het geloof: de kerkrechter'
27-10-1972, De Telegraaf: 'De stille revolutie van Staphorst'
22-09-1978, Leeuwarder courant: 'Staphorster raad: café's moeten op zondag weer dicht'
18-03-1981, Nieuwsblad van het Noorden: 'Raadslid Staphorst: 'Evolutietheorie niet in gemeentestukken ''

21-11-1985, Nieuwsblad van het Noorden: 'Hervormde kerkeraad in Staphorst: 'God in toorn door lawaai motorraces'
28-08-1987, De Telegraaf: 'Staphorster tegen komst van vrouw in gemeenteraad: „Politiek is mannenwerk!"'
13-04-1989, Het vrije volk: 'Super-kerk in Staphorst'
26-08-1989, Nieuwsblad van het Noorden: 'Regio 'Verdoemenis' doet hervormde kerk in Staphorst overlopen'
23-02-1991, Nieuwsblad van het Noorden: 'Predikanten in Staphorst weer bedreigd'
22-02-1991, De Telegraaf: 'Golf van bommeldingen en bedreigingen eistert Staphorst, maar... „Dorpelingen lopen nog niet gillend door de straten”
02-01-1993, Nederlands dagblad: 'Gekrookte Riet zoekt alternatief: 'Synode beloont de zonde met pensioen'
18-10-1993, Nederlands dagblad: 'Toogdag GBS in Barneveld 'Nieuwe vertaling wil zuivere bijbelse leer doen verdwijnen''

02-07-1994, Nederlands dagblad: 'Kerk en religie door Roel Sikkema '5000 zielen en 1 predikant? Ik moet er niet aan denken!''

Volledige overzicht:  www.kb.nl/search zoekterm ‘kerk’ of 'sgp'


 

 


Toelichting
Wendelien Voogd

In 1918 wordt de Staphorster kerkgang voor het eerst in een Nederlandse krant beschreven: ‘Ik zeg niet op welk uur gij ze dan óp hun beevaart treft. Maar als 't u als mij ongezocht, overkomt, de kolonies daar te zien optrekken, dan zult gij vast de herinnering meedragen van een van de allerschoonste tafereelen', die gij van uw leven zaagt. Heel curieus ook, wonderlijk-vreemd. Heel belangrijk ook, van etnolögisch standpunt. Maar bovenal ontroerend en opwindend mooi. (..)Een lange, lange stoet van kerkgangers op één pluk, bij vieren, bij tweeën, in een heele rits, een enkele alleen; maar allen in ééne cadans. Allen' in eenzelfden schoonen tooi.(..) Zoo gaat hij tweemalen Zondag ter kerke, zijn leven lang, de opgetooide stoet. Een vreemde wereld.(..).” (Algemeen Handelsblad, 1918)

In 1928 is ‘Staphorst’ al een gevleugeld begrip, synoniem met streng en othodox. Als in 1928 de nieuwe bioscoopwet wordt besproken, waarin gemeenten met meer dan 20.000 inwoners de bevoegdheid krijgen bij verordening te bepalen dat er geen bioscopen worden opgericht, zegt de commentator van Het Vaderland: “Wij wenschen in Nederland uit Den Haag, maar niet uit Staphorst te worden geregeerd.” (Het Vaderland, 1928)

In 1924 komt een Staphorster ouderling in het nieuws omdat hij waarschuwt tegen een lezing met lichtbeelden van ‘den bekenden folklorist’ D. J. van der Ven. Het Volksonderwijs, waar de lezing plaatsvindt, zou volgens de ouderling geen Volksonderwijs, maar Duivelsonderwijs moest heten. (Het Vaderland, 1924)

In 1937 is er het nieuws van het fotografeerverbod in Staphorst en het bericht dat twee Nijmeegsche dames door boze Staphorstenaren in de sloot zijn gegooid. De Leeuwarder Courant besteedt uitgebreid aandacht aan de ‘Staphorster manieren’ : „Men moet zich daartoe kunnen verplaatsen in de positie van den kerkganger, die tot zijn ongenoegen de Zondagsrust in zijn dorp hoe langer hoe meer verdreven ziet door langs de weg jagende automobielen en hartverscheurende claxons, terwijl hij hunkert naar de gewijde rust die de ziel ontvankelijk maakt voor de hoogere dingen. Het is te begrijpen, dat hij op Zondag een hartgrondige hekel in zich voelt opkomen tegen het gejaag en gejacht van de kerk ontwende menschen, voor wie de Zondag een exploratie beteekent van alle mogelijk vermaak en zingenot. En dan nauwelijks uit de kerk weg, de onbeschaamde lens van eenige zeer opdringerige om niet ook te zeggen onbeschaamde dagjesmenschen op zich te voelen gericht — dat is dan wel de druppel die de emmer kan doen overloopen.”  (Leeuwarder Nieuwsblad, 1937)

In 1941 komt de Staphorster kerk in het nieuws als twee Staphorstenaren elkaar met messen te lijf gaan in een ruzie over de verhuur van zitplaatsen in de kerk. In Staphorst werden de huurbanken in de kerk verpacht en omdat er veel gegadigden waren en weinig plaatsen, ging de verhuur er nogal opgewonden aan toe.  De messentrekkers kwamen er met een geldboete vanaf. (Limburger Courier, 1941)

In de jaren 60 concentreert de berichtgeving over de Staphorster Kerk zich op het conflict tussen jeugd/modernisering en kerk/staat. In 1961 zijn er de volksgerichten, die mede worden uitgelegd als falen van de kerk, die niets voor de jeugd doet. In 1964 komt de Staphorster kerk in het nieuws door onenigheid in de kerkenraad over de benoeming van nieuwe ouderlingen, verlichtere lieden die voor de vestiging zijn van Philips en het gebruik van televisie.

Ook burgemeester Havenkamp komt in conflict met het orthodoxe Staphorst als de SGP zijn plan om een jeugdgebouw in Staphorst op te richten, tegenhoudt. Ook een zwembad is lastig in de gemeente te realiseren. Volgens SGP-lid dhr Muller: 'In de Bijbel staat nergens dat je aan sport moet doen. Ik ben er dan ook vierkant tegen.' (Nieuwsblad van het Noorden, 1964). Tegenstand van de SGP tegen voetballen op zondag, verlichte boeken in de bibliotheek, de viering van Sinterklaas, een zwembad in de gemeente, gymnastiek op school en een draaimolen op de Staphorster jaarmarkt worden breed uitgemeten in de pers.

De polio-epidemie in 1971 leent zich voor een uitgebreide analyse en grote verbazing over het orthodoxe geloof in Staphorst (Het Vrije Volk, 1971. Zie ook het krantendossier Polio)

In 1978 krijgt de Staphorster SGP de raad achter zich, voor een caféverbod op zondag, dat na een jaar weer moet worden ingetrokken, omdat het niet wettig is. Een jaar later komt een SGP-raadslid in het nieuws omdat hij een vermelding over de ouderdom van de Staphorster bodem uit een gemeenterapport geschrapt wil zien. Een vermelding die in lijn is met de bijbelse visie op de evolutie. (Nieuwsblad van het Noorden, 1981)

In 1985 komt de kerkenraad van Staphorst in het nieuws als het fel ageert tegen mororraces die gehouden werden op zondag. Volgens de brief werd Gods toorn zó groot ‘(..) dat hij het wekenlang achtereen liet regenen, waardoor de landerijen zeer drassig werden en de boeren het vee zeer slecht konden bereiken.’ (Nieuwsblad van het Noorden, 1985)

Terwijl in 1985 overal in Nederland het kerkbezoek ernstig terugloopt, kan de Hervormde Kerk van Staphorst vanwege de enorme toeloop het aantal bezoekers niet meer huisvesten en gaat zij uitbreiden. (Het Vrije Volk, 1985) De telegraaf meldt dat een historische boerderij hiervoor het veld moet ruimen. De nieuwe kerk biedt straks plaats aan 2400 gelovigen. Ook is de torenspits van de kerk met 15 meter verhoogd.

De eerste vrouw in de gemeenteraad van Staphorst in 1987 is nieuws. Het zou slecht vallen bij de SGP: ‘Politiek is mannenwerk’, zouden raadslieden hebben gezegd. Later blijkt dat de Telegraaf het SGP-raadslid verkeerd heeft geciteerd. (Telegraaf, 1987)

In 1990 komt Staphorst in het nieuws als het dorp wordt opgeschrikt door een reeks bommeldingen en dreigbrieven aan het adres van Staphorster dominees en predikanten. Eerst denkt men aan een verband met het uitbreken van de Golfoorlog, omdat de predikanten hebben aangegeven voor Israël te zullen bidden, maar later blijkt er een man uit Rouveen achter te zitten, die zich vanwege een gefrustreerde jeugd in een zeer streng gelovig gezin wil wreken op de kerk en haar dominees. (Telegraaf, 1991)

In de jaren 90 komen we regelmatig uitspraken van dominee Tj. de Jong uit Staphorst tegen in de krant. Als voorzitter van het Gekrookt Riet ageert hij tegen de vernieuwingen binnen de Hervormde Kerk, de nieuwe Statenvertaling en pensioenvoorzieningen voor homofiele predikanten. (Nederlands Dagblad, 1993-1994)


 


Terug naar het overzicht

release 1918 - 1990
vorm krantenartikelen
auteur diverse auteurs
uitgever diverse uitgevers

 

 

Deel dit artikel