Eerste kerkdienst vanuit gemeente Staphorst die uitgezonden is op televisie. Het betreft de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) te Rouveen. De voorganger is Ds. P.L. Voorberg. Voorberg was van 1987 tot 1994 dominee te Rouveen en is nu voorganger te Emmeloord.

In de kerk zitten dan nog veel vrouwen in klederdracht. Nu, 2012, zijn ze op een handje te tellen.


Over de auteur

Ds. Paul L. Voorberg (1954) is momenteel predikant van de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) te Emmeloord. Na MULO-B en HBS-B slaagde hij in 1980 voor het doctoraal examen theologie an de Theologische Universiteit te Kampen. In 1981 deed hij intree in zijn eerste gemeente (Waardhuizen, Noord-Brabant). In 1987 verwisselde hij het Brabantse voor de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) te Rouveen waarvan hij in 1994 afscheid nam.

Ds. Voorberg was jarenlang medewerker en redacteur van het Gereformeerd Kerkblad voor Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, en het gelijknamige blad voor de provincies in midden Nederland.

In 2007 raakte hij kort in opspraak en werd hem het vasthouden aan een hardnekkige, oude kerktheorie verweten. Dat was naar aanleiding van zijn proefschrift waarin hij sprak over de erkenning van de doop. Een stortvloed van kritiek barstte los omdat Ds. Voorberg andere gelovigen beoordeelde en de PKN en de Rooms- Katholieke Kerk valse kerken noemde. Daarbij zei hij te steunen op uitspraken van generale synodes.

Ds. Paul L. Voorberg staat bekend als een van de behoudendste predikanten van de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt).


In de media

2011-3-1, Reformatorisch Dagblad, 'De Reformatie / De Waarheidsvriend'
2012-1-4, Christelijk Informatie Platform, 'Niet te makkelijk neerleggen...'

 

 

 


Toelichting
Wendelien Voogd

De uitzending van de Zendtijd voor Kerken toont een dienst van de Gereformeerde kerk (Vrijgemaakt) uit Rouveen. Dat is een andere kerk dan de ‘zware’ kerk uit Staphorst. De ‘zware’ kerk in Staphorst is de Hersteld Hervormde kerk. Vergeleken met een dienst in de Grote kerk van Staphorst (de ‘zware’ kerk) valt een aantal dingen op: De meisjes en vrouwen dragen geen hoedjes, er wordt gesproken in modern Nederlands en niet het ‘Tale Kanaäns’ en psalmen mogen ritmisch gezongen worden. Lichter en minder orthodox dan de kerk in Staphorst, lijkt het. Maar is dat ook zo? Wat is dat eigenlijk, gereformeerd en wat betekent ‘Vrijgemaakt’?

De gereformeerde Kerken heten 'gereformeerd', omdat ze het stempel willen dragen van de Reformatie uit de zestiende eeuw. Dat was een omvangrijke beweging in de West-Europese kerken die aandrong op herstel en verbetering van de toenmalige rooms katholieke Kerk. Aan die beweging zijn vooral de namen van Maarten Luther (1483-1546), Hyldrich Zwingli (1484-1531) en Johannes Calvijn (1509-1564) verbonden.

De Reformatie wilde ‘terug naar de bronnen’ van de kerk: de Bijbel en de belijdenissen van de oude kerk. Het ging er vooral om dat wat God in de Bijbel zegt, maatgevend zou zijn voor het persoonlijk, kerkelijk en maatschappelijk leven.

Sommige Gereformeerde Kerken heten ‘Vrijgemaakt’ en dragen deze naam, omdat het kerkverband ontstaan is uit de zogeheten Vrijmaking van 1944 en volgende jaren.

Om er iets meer van te begrijpen, moeten we terugdenken aan de Gereformeerde Kerken vóór de oorlog. In de jaren dertig van de vorige eeuw kwam in deze kerken een beweging op gang, die over leer en leven opnieuw wilde nadenken vanuit de Bijbel. Er werden kritische vragen gesteld bij de visie op doop en verbond in de Gereformeerde Kerken.  Een aantal kerken trad uit onvrede uit de Gereformeerde kerken en organiseerde eigen bijeenkomsten. De 'vrijgemaakte' Gereformeerden vormden een aparte gereformeerde zuil, met eigen scholen, sociaal-maatschappelijke en politieke organisaties.

De ‘zware’  kerk in Staphorst heet Hersteld Hervormde kerk. Weer wat anders. De Hersteld Hervormde Kerk ontstond ten tijde van de fusie van de Hervormde kerk met de Gereformeerde Kerken en de Lutheranen. In 2004 gingen deze kerken samen in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Leden die wegens gewetensbezwaren buiten de fusie wilden blijven, stichtten de Hersteld Hervormde kerk.

Op welke manier verschillen deze kerken nu van elkaar? Beiden kerken onderschrijven het reformatorische gedachtegoed (zie voor een uitleg Commentaar Tot een scherpe dorsslede gesteld). Toch staat de Hersteld Hervormde kerk van Staphorst bekend als zwaar en die van Rouveen als lichter. Als je naar de buitenkant kijkt, lijkt dat ook te kloppen: In Rouveen geen hoedjes, modern Nederlands en psalmen op halve noten, maar is daar alles mee gezegd?

Volgens antropologe Jose José Baars-Bom zijn de reformatorische kerken in te delen met behulp van twee criteria: de mate van rekkelijkheid (van licht naar zwaar) en de openheid van communicatie over de geloofsbeginselen (van open naar gesloten). Met open communicatie wordt bedoeld het bespreekbaar zijn van waarden en normen voortvloeiend uit de reformatorische leer in kerk en gezin. Er zijn kerken die zwaar orthodox zijn, maar wel open communiceren over geloofsaangelegenheden, terwijl andere kerken minder zwaar trekken aan de geloofsbeginselen, maar waar waarden en normen vaststaan, niet worden bediscussieerd en alles het liefst bij het oude wordt gelaten. Die laatste kerken kenmerken zich bijvoorbeeld door oud taalgebruik (Tale Kanaäns) en psalmen zingen op hele noten. De Hersteld Hervormde kerk in Staphorst zou tot die laatste categorie behoren, terwijl de Gereformeerde kerk (Vrijgemaakt) in Rouveen een kerk van de eerste categorie zou zijn: minder rekkelijk dan Staphorst, maar met een moderner jasje (geen hoedjes, een preek in ‘modern’ Nederlands en harmonieuze psalmen in vrolijke halve noten).

Als we José Baars-Blom’s redenering volgen, is het schijn die bedriegt. De Staphorster kerk wordt altijd tot de allerzwaarste categorie gerekend, vanwege de strenge kerktradities (hoedjes, rokken, geen halve noten) en haar donderpreken in Oudnederlandse retoriek, maar lijkt zo te zien zwaarder dan het is.

De Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) is lang verweten te hebben beweerd of de suggestie te hebben gewekt de enige ware kerk te zijn. Momenteel is deze kerkstroming minder radicaal maar is er inmiddels ook een scheuring geweest waaruit 'De Nieuwe Vrijgemaakten' zijn voortgekomen, een groep die weer radicaler is qua standpunten.


 

 

 


Terug naar het overzicht

release 29 augustus 1993
vorm televisieuitzending
lengte 58 minuten
producent ZVK (Zendtijd voor kerken)

Deel dit artikel