Van oktober 2003 tot juli 2005 zond de VPRO wekelijks de documentaireserie Het geluk van Nederland (HGVN) uit. Tientallen documentaires passeerden de revue met als centrale gedachte: 'Hoe definiëren wij ons geluk, hoe ervaren wij de verwezenlijking daarvan en hoe intens is de zoektocht naar Fortuna?' In een van de afleveringen gingen de makers op zoek naar het geluk in Staphorst en vroegen zich af: Wat kunnen we leren van Staphorst?

Bekijk het programma Het Geluk van Nederland online


Over de auteur

De aflevering Wat kunnen we leren van Staphorst? werd samengesteld door Lotje Ijzermans (1961). Verschillende makers, waaronder Bahram Sadeghi, schrijver/journalist Heere Heeresma jr. (1961) en Marlou van den Berg maakten onder eindredactie van Jan van Friesland (1957) reportages in en over Staphorst en interviewden betrokkenen.

Lotje Ijzermans (1961) is maker van verschillende radio-, tv-programma's en scenarioschrijfster. Vanaf 2005 is zij samen met Wim Brands verantwoordelijk voor de eindredactie van De Avonden, een radioprogramma van de Vpro.

Jan van Friesland (1957) werd geboren als Jan Nagel en werkte voor de Vara, was zeven jaar lang eindredacteur van het programma Buitenhof en staat bekend als bedenker van talloze formats binnen en buiten Hilversum.


 

 


 

Toelichting
Wendelien Voogd

Van oktober 2003 tot juli 2005 zond de VPRO wekelijks de documentaireserie Het geluk van Nederland (HGVN) uit. Tientallen documentaires passeerden de revue met als centrale gedachte: 'Hoe definiëren wij ons geluk, hoe ervaren wij de verwezenlijking daarvan en hoe intens is de zoektocht naar Fortuna?'

Eén van de uitzendingen was gewijd aan Staphorst. Aanleiding voor de uitzending was de campagne van toenmalig premier Jan Peter Balkende die het teruggaan naar (christelijke) normen en waarden propageerde. Volgens de redactie van Het geluk van Nederland wilde Balkenende van Nederland ‘één groot Staphorst’ maken. Het team van Het Geluk van Nederland trok daarom in 2004 naar het Overijsselse dorp om Balkenende’s arcadia te onderzoeken.

De VPRO kondigt het programma als volgt aan: 'Wie kent Staphorst niet? Spreekwoordelijk bekend om zijn streng christelijk leefwijze; een gemeente van zwarte kousen die –volgens de algemene opinie- minstens 50 jaar achterloopt bij de rest van Nederland. Het Geluk Van Nederland neemt u mee in de volgende veronderstelling: als we Jan Peter Balkenende en zijn nimmer aflatende promotie van christelijke normen en waarden volgen, wordt in de nabije toekomst heel Nederland weer één groot Staphorst. Misschien loopt het Overijsselse dorp dus juist voor! Rijst de vraag: Wat kunnen wij leren van Staphorst? Toen Geluk heel gewoon was, heel lang geleden....... leefde er in ons laag landje aan de zee een braaf maar dapper volk. De vrouwen droegen wijde rokken, wollen kousen, en hun blonde lokken waren bedekt met kapjes. De mannen stapten rond in comfortabele donkere broeken, klosten op hun klompen, en droegen donkerblauwe petten die af gingen als de beleefdheid dat vergde. Ons land was Arcadia, waar eerlijke mensen hard op het land werkten, genoten van de schoonheid van het buitenleven, gezond aten en dronken en op tijd naar bed gingen. Deze ijverige lieden waren elke zevende dag vrij om uit te rusten en God te danken voor hun geluk!'

In veertig minuten met veel sarcasme bevestigt het programma alle clichés over Staphorst die het vooraf al had: achterlijk, streng christelijk, braaf en boers, waar jongeren zich uit wanhoop voor de trein gooien en de sociale controle verstikkend is. In Staphorst heeft men veel moeite met het programma. De suggestie van zelfmoordneigingen zou uit de lucht zijn gegrepen. Tegelijkertijd maken de geïnterviewden in Staphorst zich boos dat ze misleid zijn, aan het programma zoals het was gemonteerd, hadden ze nooit mee willen werken.

De programmamakers scharen zich met dit programma braaf achter het gedachtegoed dat de VPRO vertegenwoordigt: vrijheid, blijheid, ondogmatisch en anti-autoritair. Maar de felheid waarmee deze waarden worden verdedigd, beginnen zelf ook dogmatische trekjes te krijgen.


 

 


Terug naar het overzicht

release 29 februari 2004
vorm televisieprogramma
lengte 39 minuten
regisseur Lotje Ijzermans (eindredactie Jan van Friesland)
producent VPRO

 

Deel dit artikel